Uitleg over akoestiek

Om tot een prettige akoestiek te komen, is van belang om te ontdekken hoeveel vierkante meter akoestisch (enkelzijdig of dubbelzijdig) materiaal er nodig is. Niet alleen te weinig, maar ook te veel geluidsabsorberend materiaal zorgt voor een slechte akoestiek. In vakjargon wordt dit ook wel een ‘natte’ of ‘droge’ ruimte genoemd.

Bij het berekenen van wat er nodig, streven wij altijd naar evenwicht: de juiste balans levert een ruimte op waar mensen het beste in functioneren. Hierin is de spraakverstaanbaarheid het meest belangrijke aspect.

We hebben een richtlijn ontwikkeld waarmee je de hoeveelheid absorptie op een relatief simpele manier kan berekenen. Het geeft levert een indicatie op van de hoeveelheid akoestisch materiaal dat er nodig is om een gemiddelde nagalmtijd van 0,6 tot 0,8 te krijgen. Hierbij gaan we uit van klasse-A materiaal als akoestische absorber.

De berekening van het verticale akoestische materiaal gaat middels de ⅓ regel. Deze regel houdt in dat er ⅓ aan vierkante meters absorberend materiaal nodig is van het aantal vierkante meters vloeroppervlakte.

Als rekenvoorbeeld is de oppervlakte van de vloer 100 m2. Benodigd is 100 gedeeld door 3 is 33 m2 aan akoestisch absorberend materiaal. In dit voorbeeld gebruiken we een plafondhoogte van 2.65 a 2.80 m. Als het plafond nu 4 m hoog is, dan kun je het akoestisch materiaal als volgt berekenen: 33 m2 gedeeld door 2,75 m (standaard plafond hoogte) maal 4 m is 48 m2. Dus is er 48 m2 akoestisch absorberend materiaal nodig om een goede akoestiek of spraakverstaanbaarheid te krijgen.

Er zijn diverse zaken die invloed hebben op uitkomst van deze richtlijn. Denk bijvoorbeeld aan een schuin dakbeschot, of de hoeveelheid akoestische oplossingen die reeds aanwezig is. Dit soort zaken kunnen een positief of negatief effect hebben op de akoestiek; en deze kunnen we niet in een standaardberekening opnemen. Het is een richtlijn waar grosso modo een getal uitkomt zodat je weet waar je aan toe bent. Voor een exacte berekening is een nagalmtijdmeting een beter idee.

Er worden veel akoestische eigenschappen toegeschreven aan zaken waar wij (en diverse geleerden uit de natuurwetenschap) onze bedenkingen bij hebben. Een nagalmtijdmeting slaat menige discussie dood.

Geluid verplaatst zich in een golfbeweging. Hoe dichter de golven op elkaar staan, hoe hoger de frequentie en hoe hoger de toon van het geluid. Maar wat maakt dit uit voor de absorptie van geluid?

Om een bepaalde frequentie te kunnen absorberen moet de gehele golfbeweging opgenomen worden in het akoestisch materiaal.

Een lage frequentie van bijvoorbeeld 100 Hz heeft een lange golfbeweging (sinus). Het akoestische materiaal moet dik genoeg zijn of voldoende densiteit hebben om die frequentie te kunnen absorberen. Dit is bijvoorbeeld de reden waarom tapijt en gordijnen enkel het hoog frequent geluid absorberen (dun met een lage densiteit). Geluid bestaat uit hoog, midden en laag ook wel basgeluid. Voor een goede spraakverstaanbaarheid is het basgeluid het meest belangrijk. De basfrequentie zorgt ervoor dat mensen goed met elkaar kunnen communiceren.

Laat dit nu ook net het frequentiegebied zijn dat het meest lastige is om goed te absorberen.

Wij maken graag gebruik van diverse materialen die allemaal verschillen wanneer het om de dichtheid en airflow gaat. Akoestische dekens met een lage dichtheid zijn goed in het absorberen van hoge frequenties. Akoestisch materiaal met een hoge dichtheid zorgt weer voor een goede absorptie van lage frequenties. Door de breedte van ons assortiment kunnen we variëren in zowel materiaaldikte, materiaaldichtheid en airflow. Zo zijn we iedere keer weer in staat om een betere akoestiek te creëren voor iedere inrichting, ruimte en situatie.

Het is ook mogelijk om het geluidsbeeld van een ruimte te meten. In de bijgevoegde illustratie zie je bijvoorbeeld een situatie waarin er meer geluid is op 4.000 Hz. Met deze gegevens wordt het mogelijk om de akoestische oplossing op zo’n manier te maken dat deze juist op de 4.000 Hz extra goed presteert. Zo creëer je een egaal geluidsbeeld wat het akoestisch comfort ten goede komt.

Nagalmtijd en spraakverstaanbaarheid
De nagalmtijd is een meetbare indicator voor de akoestiek of problemen met de akoestiek. Het is een verschijnsel waarbij het geluid nog hoorbaar is terwijl de geluidsbron al is gestopt. Voor de technici: de nagalmtijd wordt uitgedrukt in de tijd dat het geluid met 60 dB afneemt.

Dit effect is bijvoorbeeld ontzettend goed merkbaar in een kerk. Als het orgel of koor gestopt is met zingen, ‘sterft’ het geluid langzaam uit. In een kerk is dit natuurlijk een wenselijk effect; maar op de werkvloer alles behalve.

De meetmethode voor een NRC-waarde of AW-waarde is feitelijk niet heel erg verschillend.

Bij een NRC-waarde worden de gemiddelden van de absorptiewaarde op frequentie 250, 500, 1000 en 2000 Hz genomen. Daaruit komt een gemiddelde: en dit gemiddelde is de NRC-waarde. De NRC-waarde kan tussen de 0 en 1.0 liggen.

NRC-waarde 0,90 – 1,00 = klasse A
NRC-waarde 0,80 – 0,85 = klasse B
NRC-waarde 0,60 – 0,75 = klasse C
NRC-waarde 0,30 – 0,55 = klasse D
NRC-waarde 0,15 – 0,25 = klasse E
NRC-waarde 0,00 – 0,10 = geen classificatie

Door onze jarenlange ervaring en aanwezige expertise is Het Stille Verzet nagenoeg altijd in staat om de bron van de akoestische problemen terug te vinden. Soms doen we eerst onderzoek in of bij het object, of doen we gewoon een handige proef om precies te kunnen zien waar het euvel optreedt. Zo sporen we een akoestische lekkage bijvoorbeeld op door het geluid rondom de ruimte te meten terwijl er in de ruimte een luide toon wordt afgespeeld. Op deze manier hebben we voor ieder akoestisch probleem wel een handige proef waardoor wij direct kunnen zien waar de problemen vandaan komen. Is het probleem geconstateerd? Dan gaan wij aan de slag met onze berekeningen en creëren wij een akoestische oplossing die dit probleem op de juiste manier oplost.

Daarnaast weten wij dat akoestiek vaak als lastige materie beschouwt wordt, en geven wij graag duidelijke informatie zodat we samen komen tot een spectaculaire oplossing; een oplossing die akoestisch de (enige) juiste is én een super mooie toevoeging aan de ruimte.

Om de geschiktheid van een akoestische oplossing goed te kunnen beoordelen is essentieel om de absorptietabel van de oplossing te hebben. Deze tabel geeft inzicht in de akoestische prestaties van de oplossing in de diverse frequentiegebieden.

En dan is het moment daar om de vraag (het akoestisch probleem) af te stemmen op het aanbod (diverse akoestische oplossingen).

In de absorptie tabel in het voorbeeld hebben we het spraakverstaanbaarheid gebied aangegeven waar de absorptie zo hoog mogelijk zou moeten presteren; dit is met name bij de lage frequenties. Vele akoestische oplossingen, die in de markt verkrijgbaar zijn, presteren vaak redelijk in het hoog frequentiegebied. Veelal ligt daar niet de oplossing om de spraakverstaanbaarheid in een ruimte goed te krijgen, net als in het voorbeeld hiernaast. Onze focus ligt op het gehele spraakgebied, waarbij we veelal oplossing leveren voor de basfrequenties.